Wróć na początek strony
Przejdź do wyszukiwarki
Przejdź do treści głównej
Przejdź do danych kontaktowych
Przejdź do menu górnego
Przejdź do menu dolnego
Przejdź do menu bocznego
Przejdź do mapy serwisu
Menu wysuwane
Stowarzyszenie „Lokalna Grupa Działania - Wokół Łysej Góry”
tel.: 41 26 08 153, 41 26 08 158      tel. kom.: 606 666 339
e-mail: sekretariat@wokollysejgory.pl
Treść główna
Poleć stronę

Zapraszam do obejrzenia strony „Historia Gminy” 

Zabezpieczenie przed robotami. Przepisz co drugi znak, zaczynając od pierwszego.

Pola oznaczone * są wymagane.

Historia Gminy

Artykuł

U stóp świętokrzyskiego klasztoru w Dolinie Kielecko - Łagowskiej położona jest gmina Bieliny. Pierwsze wzmianki o najstarszych miejscowościach gminy - Bielinach i Lechowie związane są właśnie z klasztorem świętokrzyskim, a dokładniej - z ustalaniem granic między dobrami opactwa benedyktynów, a ziemiami biskupstwa krakowskiego i biskupstwa włocławskiego. W 1374 roku przy opisie granic po raz pierwszy został wymieniony Lechowiecz, który graniczył z Ratajami (Wólka Milanowska). W 1464 roku nastąpiło odnowienie granic klasztornych od strony Jeziorka, Bielin i Lechowa, które należały do biskupa krakowskiego - dokładniejszy ich opis pochodzi z roku 1476. Wtedy Piotr Dunin z Prawkowic, podkomorzy sandomierski i starosta łęczycki sypał kopce graniczne pomiędzy wsiami Bieliny i Lechów należącymi do biskupa krakowskiego Jana Rzeszowskiego, a posiadłościami opactwa świętokrzyskiego. Granica prowadziła przez Przełęcz Hucką i rozdzielała dzisiejsze miejscowości Hutę Szklaną i Bartoszowiny, leżące po stronie klasztornej, od Huty Starej, Huty Starej Koszary i Lechowa. W pewnej części linię graniczną stanowiła ścieżka lechowska prowadząca z Lechowa (lub Lechówka) prawdopodobnie do klasztoru – mimo znacznej odległości mieszkańcy tej miejscowości do chwili obecnej często pieszo udają się do kościoła na Świętym Krzyżu. O istnieniu znaków granicznych z 1476 roku wspomina także przeor Radziszewski przy okazji sporu granicznego między włościanami z Huty Starej i Szklanej we wrześniu 1809 roku.

Patrząc na współczesny obraz gminy Bieliny zdominowany przez pola oraz lasy, a przy tym niemal całkowicie pozbawiony zakładów przemysłowych, wydaje się, że teren ten od zawsze związany był przede wszystkim z rolnictwem. Gdyby cofnąć się w czasie, do okresu, który pamiętają tylko najstarsi mieszkańcy, a nawet dalej jeszcze o kilka dekad, charakter gospodarczy tego obszaru zapewne niewiele by się różnił od współczesnego. Zdziwienie może więc budzić fakt, że początki prawie wszystkich miejscowości z terenu gminy Bieliny wiążą się z nie z osadnictwem rolników, a z ośrodkami przemysłu. Dzisiejsze wsie: Napęków, Makoszyn i Belno powstały z osad przy kuźnicach, ich mieszkańcy zajmowali się więc wydobyciem i hutnictwem żelaza. Z kolei Kakonin, Porąbki oraz Huty rozwinęły się na miejscu istniejących tu niegdyś hut szkła.

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA Z KART HISTORII GMINY BIELINY

·   XIV wiek – pierwsze wzmianki o Lechowie

·  12  grudnia 1455 - król Kazimierz IV Jagiellończyk przenosi na prawo niemieckie Kielce i 11 innych miejscowości w tym Bieliny

·  XV wiek – według "Liber Beneficiorum" Jana Długosza w Bielinach było 14 łanów kmiecych, 2 łany sołeckie i 1 karczma z rolą

·  1466 - w dokumencie wystawionym przez klasztor na Św. Krzyżu pojawiają się Bieliny i Lechów

·  1529 –  pierwsze wzmianki o Szklanej Hucie

·  1533 – w dokumentach dotyczących wizyty biskupa Piotra Tomickiego w Bodzentynie znajduje się wzmianka o tym, że młynarz z Bielin płaci dziesięcinę w postaci czterech garnców wina.

·  1582 – pierwsze dzwony w kościele bielińskim

·  1619 – pierwsze wzmianki o Hucie Nowej

·  1625 – założenie huty w Kakoninie i Hucie Starej

·  1637 – powstanie kościoła parafialnego w Bielinach

·   I połowa XVII wieku – pierwsze wzmianki o Makoszynie (kuźnica żelaza)

·   8 kwietnia 1657 - zginął tragicznie zamordowany przez Kozaków pierwszy proboszcz kościoła w Bielinach ks. Jan Słopiecki

·  1783 – pierwsza wzmianka o Napękowie (istniała tam kuźnica założona przez włoskiego podróżnika J. F. Carosiego)

·  1787 – pierwszy znany spis ludności w parafii Bieliny. Mieszkało 1765 ludzi w tym 12 osób mających więcej jak 80 lat

·  1793 – urodził się w Bielinach przyszły biskup diecezji sandomierskiej Józef Michał Juszyński

·  1794 - pierwsze wzmianki o Hucie Podłysicy. Jest prywatną własnością generała rosyjskiego

·  1795 – Bieliny w zaborze austriackim

·  1795 – Bieliny, Kakonin i Porąbki przejęte przez skarb państwa od biskupów krakowskich

·  1802 – w Bielinach powstają pierwsze kapliczki przydrożne. Istnieją do dzisiaj

·  1804 – pożar i zniszczenie zabudowań przykościelnych

·  30 października 1808 – urodził się w Bielinach Karol Teliga, w przyszłości profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego

·  1815 – Bieliny w zaborze rosyjskim

·  1818 – pierwsze wzmianki o dzisiejszym cmentarzu w Bielinach. Stary cmentarz był przy kościele i w jego podziemiach

·  1823 – pierwsza szkoła w Napękowie przy dworze

·  1831 – proboszcz bieliński Jędrzej Poniewierski oddaje powstańczemu Rządowi Narodowemu srebrny krzyż i kielich z paterą z przeznaczeniem na wsparcie powstania listopadowego

·  1838 - proboszcz Poniewierski przy wydatnej pomocy parafian rozbudowuje kościół do wyglądu dzisiejszego

·  1840 – uwłaszczenie w Kakoninie i Porąbkach

·  1844 – chłopi z Kakonina i Porąbek współpracują z ks. Ściegiennym, który przygotowywał ogólnokrajowe powstanie

·  1849 – uwłaszczenie w Bielinach Poduchownych. Proboszcz Gierasiński zamienia 34 rodzinom pańszczyznę na czynsz

·  1853 – Urban Rzepecki bierze w dzierżawę ziemie kościelne w Bielinach

·  1859 - przy kościele parafialnym istnieje "szkółka nieformalna", w której uczą księża

·  1859 - w Nowej Hucie i Napękowie istnieją szkółki prywatne, w których uczą miejscowe dziedziczki, w Hucie panny Trepko, w Napękowie pani Wołoszowska

·  1863-1864 – czynny udział mieszkańców Kakonina i Huty Nowej w powstaniu styczniowym

·  1865 – powstanie w Bielinach państwowej szkoły elementarnej. Nauka odbywa się w języku rosyjskim

·  9 marca 1884 – umiera Karol Teliga

·  27 lutego 1913 – urodził się w Bielinach Kazimierz Sabbat, w przyszłości premier i prezydent rządu polskiego na emigracji

·  9 września 1914 - urodził się Józef Teliga, żołnierz AK

·  1917 – założenie szkoły powszechnej w Porąbkach i Makoszynie

·  1919 – urodził się Józef Ozga Michalski, w przyszłości poseł na Sejm, działacz ludowy, członek władz rządowych, poeta

·  1922 – pierwsze wzmianki o szkołach w Hucie Nowej-Podłysicy, Kakoninie, Hucie Nowej-Koszary, Bartoszowinach, w Lechowie i Belnie

·  1922 – powstaje Ochotnicza Straż Pożarna w Bielinach

·  1925 – parafia Bieliny powraca do diecezji kieleckiej

·  1933 – nowa, drewniana szkoła w Bielinach, przy ul. Starowiejskiej

·  1938 – debiut Józefa Ozgi Michalskiego. Ukazują się "Godki świętokrzyskie"

·    Wrzesień 1939 – wkroczenie wojsk niemieckich do Lechowa. Niemcy podpalili wieś, były osoby zabite

·  1939 – decyzją władz niemieckich Bieliny należą do powiatu kieleckiego w dystrykcie radomskim

·  1939 – szkoła w Hucie Nowej Podłysicy przeznaczona przez Niemców na szpital, ponieważ wybuchła epidemia tyfusu plamistego. W Bielinach w szkole były magazyny zbożowe

·  11 listopada 1939 - Początki konspiracji w gminie Bieliny. Powstaje komórka Służby Zwycięstwu Polsce. Jej komendantem jest Jan Sobkiewicz z Kakonina

·  1941 - w Bielinach powstał posterunek żandarmerii niemieckiej

·  13 kwietnia 1941 - Aresztowanie ks. Nowackiego i Charzewskiego oraz 12 innych mężczyzn. Księży wywieziono do Oświęcimia. Tam zginęli.

·  27 września 1941 – aresztowano 10 mężczyzn, w tym nauczyciela Władysława Turynę

·  1943 - Posterunek żandarmerii został przekształcony w policyjny punkt oporu.

·  Maj 1943 – Niemcy zamordowali 8 osób w Hucie Szklanej

·  2 czerwca 1943 - Pacyfikacja Kakonina. Rozstrzelano 9 osób.

·  Jesień 1943 – wywieziono z gminy Bieliny wszystkie rodziny żydowskie. Najpierw do Bodzentyna, potem do obozu na  Majdanku

·  Grudzień 1943 - Oddział Specjalny Batalionów Chłopskich z Łagowa unieruchomił tartak w Lechowie

·  8 marca 1944 - Oddział AK "Barabasza" wykonał nieudany napad na posterunek żandarmerii w Bielinach

·  9 marca 1944 - Zamordowano 19 mieszkańców Bielin w odwecie za napad na posterunek żandarmerii.

·  Kwiecień 1944 - Żołnierze Barabasza zorganizowali zasadzkę koło Widełek. Zlikwidowano 3 żandarmów z Bielin

·  Sierpień 1944 - Patrol Armii Krajowej "Barabasza" w Hucie Szklanej starł się z patrolem Wehrmachtu. Niemcy stracili 3 żołnierzy, 10 żołnierzy partyzanci wzięli do niewoli. Oddziałem dowodził kpr. "Jurek" Tadeusz Kuchta

·  15 stycznia 1945 – Bieliny opuszczają wojska niemieckie, wkracza Armia Czerwona

·  1950 – powstanie Spółdzielni Kółek Rolniczych w Bielinach

·  19 grudnia 1952 – elektryfikacja kościoła w Bielinach

·  I połowa lat 50 – pan Twardowski zakłada pierwszą plantacje truskawek w Bielinach, powstaje Spółdzielnia Zdrowia

·  I połowa lat 50 – powstaje zespół "Wesele świętokrzyskie"

·  Lata 70 – Bieliny mają wodę z wodociągów

·  1973 – utworzenie Gminy Bieliny

·  1983 – początek budowy nowej szkoły w Bielinach

·  15 września 1984 – aresztowanie przez władze PRL Józefa Teligi – oskarżonego o szpiegostwo i próbę obalenia ustroju

·  15 lipca 1989 – umiera Kazimierz Sabbat

·  1989 rok - Tadeusz Kowalczyk zostaje posłem Sejmu kontraktowego  z ramienia "Solidarności"

·  1990 – pierwsze demokratyczne wybory samorządowe w gminie Bieliny

·  Marzec 1992 – otwarcie nowej szkoły w Bielinach

·  1993 – I Festiwal Piosenki Turystycznej w Bielinach

·  1995 – powstaje zespół Bielinianki

·  13 kwietnia 1998 – odsłonięcie w Hucie Szklanej pomnika ku czci ofiar Katynia, Ostaszkowa i Miednoje

·  1 września 1999 –naukę rozpoczynają pierwsze klasy w gimnazjum

·  30 września 2000 – nowa szkoła w Hucie Nowej

·  Marzec 2001 – wizyta duszpasterska biskupa Mieczysława Jaworskiego w parafii Bieliny

·  Czerwiec 2001 – Nidzianka Bieliny awansuje do piątej ligi

·  18 grudnia 2001 – gmina Bieliny ma herb i flagę

·  10 lutego 2002 – umiera Józef Ozga Michalski

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Katarzyna Witkowska
Niniejszy serwis internetowy stosuje pliki cookies (tzw. ciasteczka). Informacja na temat celu ich przechowywania i sposobu zarządzania znajduje się w Polityce prywatności. Jeżeli nie wyrażasz zgody na zapisywanie informacji zawartych w plikach cookies - zmień ustawienia swojej przeglądarki.